در یک خودرو قطعات متعددی با هماهنگی کار میکنند؛ هرچند فعالیت این قطعات در کنار هم سبب افزایش دما و اصطکاک میشود. به منظور اجتناب از آسیب دیدن قطعات مختلف پیشرانه از روغنهای مختلف استفاده میشود که یکی از شاخصترین آنها روغن واسکازین یا گیربکس به شمار میرود.
در ادامهی این مطلب از شبکه تخفیف راکبی به بررسی واسکازین و تفاوت آن با روغنموتور میپردازیم.
روغن واسکازین چیست؟
گیربکس خودرو بخشهای متحرک زیادی دارد که کارکرد آنها در کنار هم گرما و اصطکاک بسیاری ایجاد میکند. به منظور روانکاری، افزایش طول عمر قطعات و همچنین کاهش یافتن دما و اصطکاک از روغنی استفاده میشود که در قدیم با نام روغن واسکازین نام برده میشد. نام این روغن از کلمهای روسی به معنای روغن دنده گرفته شده است و اگرچه امروزه اکثر افراد آن را با نام روغن گیربکس یا جعبهدنده میشناسند، اما هنوز هم نام واسکازین بین تعمیرکاران و اکثر مردم به کار برده میشود. به این ترتیب روغن گیربکس و واسکازین تنها در لغت با یکدیگر تفاوت دارند و هر دو در عمل با همدیگر مشابه هستند. وظیفهی اصلی این روغن کاهش دما، استهلاک و افزایش طول عمر قطعات گیربکس خودرو خواهد بود.
روغنموتور و روغن واسکازین چه تفاوتی دارند؟
هنگامیکه این دو روغن را با هم مقایسه میکنید شاید تصور داشته باشید تفاوتی بین آنها وجود ندارد اما اینطور نیست. روغن واسکازین بهطور ویژه و بهمنظور حفاظت و روانکاری از گیربکسها ساخته شدهاند درحالیکه روغنموتورها ویژگیهای مخصوص به خود جهت روانکاری قطعات مختلف موتور از جمله یاتاقانها را بر عهده دارند. علاوه بر این تفاوت مهم روغنموتور و روغن گیربکس به میزان گرانروی یا ویسکوزیتهی آنها مربوط خواهد شد. گرانروی یا ویسکوزیته به مقاومت یک مایع در برابر جاری شدن گفته میشود. هرچقدر گرانروی روغن بیشتر باشد غلظت آن نیز بیشتر خواهد بود. برای محافظت از بخشهای مختلف گیربکس از روغنی با ویسکوزیته ویژه استفاده میشود.
انواع روغن واسکازین ماشین اتومات و غیراتومات
واضح است روغنهای واسکازین متفاوتی برای خودروهای گوناگون تولید میشود و حتی نوع روغن گیربکس خودروهای دستی با اتومات متفاوت است. در حالت کلی روغن به کار رفته در خودروها به دو دسته تقسیم میشود: روغن واسکازین گیربکس دستی یا MTF و روغن واسکازین گیربکس اتوماتیک یا ATF. جهت اطلاع از نوع روغن به کار رفته در خودروی خود حتماً دفترچه راهنمای آن را مطالعه کنید تا روغنی با ویژگیهای توصیه شده توسط خودروساز را تهیه کنید.
چه زمانی روغن واسکازین را تعویض کنیم؟
بعضی از مالکان خودرو به اشتباه تصور میکنند روغن گیربکس نیازی به تعویض ندارد اما عدم توجه به کیفیت واسکازین و عدم تعویض آن در درازمدت آسیبهای بسیاری به گیربکس خودرو وارد خواهد کرد. سازندگان خودروهای مجهز به گیربکس اتوماتیک توصیه کردند که باید روغن گیربکس را در فواصل کارکرد منظم عوض کرد. روغن گیربکسهای اتوماتیک ممکن است در نهایت بخار شود و کیفیت خود را از دست بدهد. درصورتیکه خودرو در ترافیکهای شهری زیاد رانده شده باشد یا بهطور مکرر محمولههای سنگین را یدک بکشد، این فرایند سریعتر رخ خواهد داد.
دلیل از بین رفتن کیفیت روغن گیربکس، گرمای تولیدی به خاطر اصطکاک قطعات گیربکس است. از آنجایی که روغن گیربکس مسئول عملکرد نرم قطعات داخلی گیربکس است، بنابراین خرابی روغن ممکن است باعث سختی تعویض دندهها شود. اکثر خودروسازان بیان میکنند روغن گیربکسهای اتوماتیک را باید هر ۱۰۰ هزار کیلومتر تا ۱۶۰ هزار کیلومتر تعویض کرد، اما برخی مکانیکها معتقد هستند بهترین زمان تعویض روغن گیربکس کمتر از کارکرد یاد شده است. در حقیقت بعضی افراد میگویند روغن گیربکسهای اتوماتیک را باید بین هر ۵۰ هزار کیلومتر تا ۸۰ هزار کیلومتر تعویض کرد.
اوضاع برای گیربکسهای دستی اندکی متفاوت است و اکثر خودروسازان توصیه کردهاند روغن گیربکسهای دستی را هر ۵۰ هزار کیلومتر تا ۱۰۰ هزار کیلومتر تعویض کنید. برای اینکه بتوانید اطلاعات دقیقتری دربارهی بهترین زمان تعویض روغن گیربکس خودروی خود پیدا کنید بهتر است دفترچهی راهنمای آن را به خوبی مطالعه کنید. البته اگر خودروی خود را خیلی تحت فشار میگذارید یا بارهای سنگین با آن حمل میکنید بهتر است روغن گیربکس را زودتر تعویض کنید. از جمله شرایط تحتفشار یک خودرو میتوان به تردد روزمره در ترافیکهای سنگین، حمل بارهای سنگین و زیاد و… اشاره کرد.
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم نقش روغن واسکازین در خودرو و کاربرد آن را برایتان را بازگو کنیم. فراموش نکنید برای داشتن خودروی سالم باید نسبت به زمان تعویض واسکازین حساسیت داشته باشید. اگر به موقع و در زمان صحیح از آن استفاده کنید، حرکت چرخ دندهها و کارکرد گیربکس به مقدار قابل توجهی بهبود مییابد. همچنین از هزینههای بالای تعمیر و تعویض گیربکس اتومبیل جلوگیری خواهید کرد.
نظرات کاربران