شمع موتورسیکلت و انواع آن

تمامی پیشرانه‌های درون‌سوز برای استفاده از انرژی سوخت خود نیازمند انفجار آن در محفظه‌ای به‌نام سیلندر هستند. شمع موتورسیکلت وسیله‌ای است که با ایجاد جرقه موجب اشتعال مخلوط سوخت و هوا در درون سیلندر می‌شود. شمع قطعه‌ای است که جریان برق را از سیستم احتراق به محفظه‌ی احتراق موتور درون‌سوز می‌رساند تا مخلوط سوخت و هوا توسط جرقه‌های ایجادشده مشتعل و فشار اشتعال داخل پیشرانه حفظ شود. شمع پوسته‌ای رزوه‌دار و فلزی دارد که توسط عایق سرامیکی از الکترود مرکزی جدا می‌شود.

در ادامه‌ی این مطلب از شبکه تخفیف راکبی درباره‌ی شمع موتورسیکلت و انواع آن می‌خوانیم.

عملکرد شمع موتورسیکلت

شمع یک قطعه‌ی مهم و با نقش زیاد در عملکرد صحیح پیشرانه است. این قطعه از بخش‌هایی نظیر عایق سرامیکی یا چینی، بدنه، پایه‌ی اتصال، الکترودهای منفی و مثبت، فاصله‌ی بین دو الکترود و ترمینال تشکیل شده است. زمانی که سوخت وارد محفظه‌ی احتراق شود، عمل متراکم‌سازی روی آن‌ها صورت می‌گیرد و در این هنگام شمع موتورسیکلت با ایجاد جرقه موجب اشتعال مخلوط سوخت و هوا خواهد شد. جرقه‌ی شمع توسط ولتاژ رسیده از کوئل به وجود آمده است. این ولتاژ ممکن است بین ۵ تا ۱۰ هزار ولت باشد.

انواع شمع موتورسیکلت

شمع‌های موتورسیکلت‌ها براساس فاکتورهایی چون تعداد، جنس الکترود و کد حرارتی رده‌بندی می‌شوند. در ادامه به بررسی هریک از انواع این شمع‌ها می‌پردازیم.

انواع شمع بر مبنای کد حرارتی

کد حرارتی عددی است که میزان مقاومت شمع در برابر حرارت را نشان می‌دهد. این کد معمولا روی بدنه‎ قطعه‌ی موردبحث نوشته می‌شود و به عواملی چون طول و مساحت پایه‌ی شمع و قدرت هدایت حرارتی آن بستگی دارد. شمع‌ها براساس کد حرارتی در سه دسته قرار می‌گیرند:

• شمع سرد

این نوع شمع‌ها به دلیل دارا بودن پایه‌ی کوتاه حرارت را با سرعت بالاتری منتقل می‌کنند. شمع‌های سرد حرارت ناشی از احتراق را به سرعت کاهش می‌دهند و برای پیشرانه‌هایی که دمای بالاتری دارند گزینه‌ی مناسبی به حساب می‌آیند.

• شمع گرم

برخلاف شمع سرد، این نوع شمع‌ها حرارت را با سرعت کم‌تری انتقال می‌دهند و پایه‌ی‌ بلندی دارند. شمع‌های گرم مناسب پیشرانه‌هایی با دمای پایین خواهند بود.

• شمع نیمه‌گرم

این نوع شمع‌ها حد واسط دو نوع قبلی هستند و قدرت انتقال گرمای آن‌ها از شمع‌های گرم بیشتر و از نمونه‌های سرد کم‌تر است. این نوع شمع‌ها مناسب پیشرانه‌هایی با درجه حرارت متوسط خواهند بود.

انواع شمع موتورسیکلت بر مبنای ساختار الکترود مثبت

بر این اساس شمع‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• شمع‌های معمولی نوک‌گرد

در شمع‌های معمولی نوک‌گرد نیکل در الکترود مثبت به کار می‌رود و به‌خاطر طراحی گرد نوک آن‌ها شاهد کاهش دقت در جرقه‌زنی و کاهش کیفیت احتراق خواهیم بود. شمع‌های معمولی مشکلاتی چون عمر کوتاه و مقاومت کم در برابر حرارت دارند و معمولا مصرف سوخت را بالا می‌برند.

• شمع‌های سوزنی نوک‌تیز

در این شمع‌ها از عناصری چون پلاتینیوم و ایریدیوم برای الکترود مثبت استفاده می‌شود. عمل جرقه‌زنی در این شمع‌ها با دقت و کیفیت مطلوب‌تری انجام می‌شود و به همین خاطر باعث کاهش مصرف سوخت و بهبود شتاب و عملکرد موتورسیکلت می‌شود. شایان ذکر است خود شمع‌های سوزنی به دو دسته‎ی پلاتینیومی و ایریدیومی تقسیم می‌شوند و این دو نوع شمع به دلیل طراحی و کارایی مناسب‌تر در مقایسه با دیگر شمع‌ها قیمت بالاتری هم دارند.

انواع شمع موتورسیکلت بر مبنای تعداد الکترود

بعضی شمع‌های به کار برده شده در وسایل نقلیه، دارای چندین الکترود منفی (دو تا چهار) هستند که هم طول عمر بیشتری در مقابل شمع‌های تک‎الکترودی دارند و هم باعث احتراق کامل سوخت خواهند شد. البته باید دقت داشت این نوع شمع‌ها را نمی‌توان در همه‌ی موتورسیکلت‌ها استفاده کرد و در زمان تعویض شمع باید به دفترچه‌ی راهنمای وسیله‌ی نقلیه مراجعه کرد.

نکات مهم در مورد شمع موتورسیکلت

• به‌موقع استارت بزنید
• در بازه‎ی زمانی کوتاه شمع را مورد بررسی قرار دهید
• در هنگام خرید شمعی انتخاب کنید که کیفیت بالایی داشته باشد
• در صورت مشاهده‌ی کج شدن یا شکستن شمع‌ها، آن را تعویض کنید
• از استارت بیهوده بپرهیزید

کلام آخر

موتورسیکلت از سر هم شدن اجزای کوچک و بزرگ ساخته شده است. برخی این اجزا در ظاهر قابل دیدن هستند و برخی دیگر قسمت‌های فنی موتورسیکلت هستند که برای حرکت موتورسیکلت تعبیه شده‌اند و قابل دیدن نیستند. این موارد در داخل بدنه قرار دارند. شمع موتورسیکلت از قطعات مهم محسوب می‌شود که جرقه ایجاد می‌کند و در نتیجه پیستون‌ها به حرکت می‌افتند.