مهارتهایی که در کودکان قابل آموختن است، همیشه شامل نکات تاریخی و علمی نمیشود. مهارتها و دروسی که کودکان در سنین مختلف یاد میگیرند نامحدود است. هر شخص برای موفقیت به مهارتهایی نیاز دارد که از دوران کودکی به او آموخته شود. در ادامهی این مطلب از بلاگ شبکه تخفیف راکبی به 10 مهارت مهم که لازم است به کودکان آموزش داده شود پرداختهایم.
مهارت چیست؟
طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، مهارت «توانایی رفتار سازگارانه و مثبت که افراد را قادر میسازد بهطور موثر با خواستهها و چالشهای زندگی روزمره برخورد کنند» است.
یونیسف نیز مهارت را «رویکرد تغییر یا توسعهی رفتار که برای رسیدگی به تعادل سه حوزه دانش، نگرش و مهارت طراحی شده» تعریف کرده است.
10 مهارت مهم مورد نیاز کودکان در ادامه بیان شده است.
مهارت تصمیمگیری
یک تصمیم اشتباه میتواند جنبههای متفاوتی از زندگی را تحت شعاع قرار دهد، همانطور که یک تصمیم درست قادر است فرد را به دستاوردهای بزرگ برساند.
زمانی که فرد در موقعیت مهمی برای تصمیمگیری قرار میگیرد، علاوه بر اینکه لازم است احساسات خود را کنترل کند، باید جسارت و ریسک تغییر شرایط را داشته باشد. به همین دلیل لازم است کودک این مهارت را همراه با آزمون و خطا فرا بگیرد تا نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کند و بداند کدام احساس در زمان تصمیمگیری بر او غالب بوده است.
مهارت تفکر خلاقانه
مهارت تفکر خلاقانه کاملکنندهی مهارت تصمیمگیری است. این مهارت به افراد کمک میکند در مورد مسائل با نگاه مخصوص به خود بیاندیشند. با مهارت تفکر خلاقانه، فرد با برقراری ارتباط میان تجربیات گذشته و اتفاقات کنونی، به راه حل مناسب و جدید میرسد. تفکر خلاق فرد را در برابر افکار جدید انعطافپذیر میکند و در نهایت منجر به پیشرفت میشود.
مهارت حل مسئله
حل مسئله از آن مهارتهایی است که بسیاری از بزرگسالان آن را ندارند. افرادی که توانایی حل مسئلهشان ضعیف است، اغلب از احساس ناکارآمدی و اعتمادبهنفس ضعیف شکایت میکنند؛ به همین دلیل مشکلات فرد حلنشده باقی میماند و ممکن است فرد در بزرگسالی برای رهایی از آن به راههای ناسالم روی بیاورد.
مهارت تفکر انتقادی
تفکر انتقادی هنگامی رخ میدهد که کودک از دانش و تجربیات خود و بهرهگیری از مهارت حل مسئله، برای انجام کارهایی مثل توضیح اتفاقات، نظردهی، ارزیابی، پیشبینی آینده و درک دیدگاه دیگران استفاده کند. تفکر انتقادی مهارتی است که بهطور طبیعی در انسان وجود ندارد و باید از راه آزمون و خطا پرورش یابد. این مهارت به افراد کمک میکند با استدلال و منطق به قضاوت مسائل بپردازد.
مهارت همدلی
همدلی یعنی شناخت احساسات دیگران و توجه به نظرات آنها در جهت کمک و یا درک موقعیتی که در آن قرار دارند. افرادی که توانایی همدلی دارند، از موقعیت اجتماعی بالاتری برخوردارند. برای آموزش این مهارت به کودک، باید او را تشویق به نگاه کردن به مشکلات از دیدگاه دیگران کرد. برای مثال زمانیکه کودک نزد شما آمده است و از دوستانش به شما شکایت میکند، باید به او بگویید که از دیدگاه دوستش فکر کند تا در حل مشکل موفق و درست عمل کند.
مهارت مقابله با اضطراب
اضطراب واکنش طبیعی بدن در زمان روبروشدن با اتفاقات ناگهانی در زندگی و درواقع برای بقای انسان ضروری است. اگر نتوان اضطراب بهخوبی مدیریت و کنترل کرد، ممکن است یک تهدید جدی برای سلامتی جسم و روان افراد باشد. کودکان باید یاد بگیرند در شرایط اضطرابآور چگونه برخورد کنند و بیاموزند که چگونه از نظر عاطفی از خود مراقبت کنند و مشکلات را به درستی پشت سر بگذارند.
مهارت خودآگاهی
خودآگاهی یعنی شناخت کلی خصوصیات فرد و این مهارت به اشخاص کمک میکند تا نقاط ضعف و قوت خود را بشناسد و با توجه به آنها تصمیم بگیرند. خودآگاهی از این نظر اهمیت دارد که در هنگام بروز مشکلات، فرد بهخوبی احساسات خود را مدیریت کند و تصمیمات منطقی بگیرد تا ضرر به حداقل برسد. همچنین این مهارت نقش پررنگی در افزایش اعتمادبهنفس و کاهش افکار منفی دارد.
مهارت روابط فردی
انسان موجود اجتماعی است و نیاز دارد با دیگران در ارتباط باشد. روابط بین فردی و اجتماعی درواقع تامینکنندهی نیاز فرد است و برای سلامت روان او بسیار ضروری تلقی میشود. مهارت برقراری روابط بین فردی تاثیر مستقیمی بر اعتمادبهنفس کودک دارد و به او در سازگار شدن با محیط جدید و همسالان کمک میکند.
مهارت سازگاری
انعطافپذیری یا سازگاری از ضروریاتی است که والدین باید به کودک خود آموزش دهند. برای آشنا کردن فرزند خود را با این مهارت، سعی کنید همیشه در زمان سختیها به کمک او نروید و اجازه دهید تا خودش مشکلاتش را حل کند. اگر فرزندتان بتواند با مشکلات روبرو شود، بهخوبی با مشکلات زندگیاش در آینده سازگار میشود.
مهارت برقراری ارتباط موثر
رفتارهایی مانند مهربانی و احترام نسبت به دیگران، بخشیدن اشتباهات و برقراری ارتباط موثر با آنها برای کودکان ضروری است. برای پرورش این مهارت در کودک با او در مورد انواع متفاوت روابط مانند عاشقانه، دوستانه و خانوادگی صحبت کنید و در فعالیتهایی با همکاری و کار تیمی همانند فعالیتهای ورزشی شرکتشان دهید.
کلام آخر
اگر میخواهید فرزندی مستقل و قوی تربیت کنید، آموزش این 10 مهارت مهم در کنار دانش و دیگر مهارتها برای او ضروری است. با یادگیری این مهارتها، کودک آسانتر به دورهی بزرگسالی وارد میشود و میتواند پلههای موفقیت را هرچه سریعتر طی کند.
نظرات کاربران