با تفسیر نقاشی، فرزند خود را روانشناسی کنید

اغلب کودکان به هنر علاقه‌مند هستند. نقاشی روشی آسان و دقیق برای ابراز خویشتن و راهی مناسب برای بروز خلاقیت است. براساس تحقیقات آکادمی روانکاوی کودکان و بزرگسالان در آمریکا، نقاشی احساسات کودکان را به سطح می‌آورد و مواردی را نشان می‌دهد که شاید کودک نتواند در قالب کلمات بیان کند. تفسیر نقاشی فرزندتان به درک هرچه بیشتر و بهتر آن‎ها کمک می‌کند.

در ادامه‌ی این مطلب از بلاگ شبکه تخفیف راکبی به تفسیر نقاشی کودکان می‌پردازیم.

اهمیت تفسیر نقاشی کودکان

کودکان اغلب خود را در نقاشی‌ها‌‌ی‌شان نشان می‎دهند. این امر می‌تواند نمایش دادن احساسات یا مشکلی که با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند باشد؛ نگرانی، لذت، حادثه و … چیزهایی که از نقاشی کودکان برداشت می‌شود برای تشخیص کافی نیست. چیزی که مشاهده می‌شود فقط نشانه‌هایی است که باعث می‌شود بتوان کودک را بهتر شناخت یا حتی ناراحتی او را مشخص کرد. این احساس می‌تواند موقتی یا دائمی باشد. اما فراموش نکنیم که با یک تفسیر ساده نمی‌توان به درک کافی از شرایط کودک رسید. بررسی نقاشی‌ها در طول زمان و توجه به تکرار عناصر در آن‌ها اهمیت دارد. از طرف دیگر، حرف‌ها و داستان‌هایی که کودک به زبان می‌آورد در تفسیر نقاشی او حائز اهمیت است.

عناصر نقاشی

فراموش نکنید که تفسیر و روانشناسی نقاشی کودک و بررسی رنگ‌ها و اشکال وابسته به فرهنگ است و ممکن است در فرهنگ و کشورهای مختلف متفاوت باشد.

در نقاشی کودکان لازم است عناصری تفسیر شود که بیشتر از بقیه تکرار می‌شوند و ریشه‌ای هستند. علاوه بر این، ضروری است از دستور و نظر دادن در مورد نقاشی کودک خودداری کنید. هیچ‌گاه به او اجبار نکنید که چطور نقاشی کند. استفاده از اشکال و رنگ‌های غیرواقعی یا موضوعات عجیب، در مواقع زیادی نشانه‌ی خلاقیت است. اجازه دهید خلاقیت کودک زنده بماند.

تفسیر رنگ‌ها

هرچه کودک کم سن‌و‎سال‌تر باشد، بیشتر بازی با رنگ‌ها و آوردن‌شان در نقاشی‌هایش را دوست دارد. استفاده‌ی زیاد از رنگ نمایانگر شادی و هیجان در زندگی کودک است. برای مثال رنگ سبز نشانه‌ی شادمانی و سازگاری است. رنگ‌های گرم و روشن نظیر نارنجی و زرد هوش، انرژی و خوشحالی را نشان می‌دهد و رنگ‌های تیره و استفاده‌ی زیاد از آن‌ها نشان‌دهنده‌ی اندوه است. به‌کاربردن بیش از حد رنگ قرمز و مشکی و کشیدن خون و نمایش خشونت در نقاشی باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

شروع نقاشی

در تفسیر نقاشی کودکان لازم است به نقطه‌ی آغاز نقاشی توجه شود. این نقطه نمایانگر وضعیت ذهنی او است. کودکی که از قسمت سمت چپ صفحه نقاشی را آغاز می‎کند، خجالتی و درون‎گرا به شمار می‌رود و نیازمند حضور یک فرد بزرگ‌تر در کنار خود است. کودکی که از سمت راست صفحه نقاشی می‌کشد احتمالا اجتماعی و عاشق ارتباط گرفتن با دیگران است.

ارتباطات

این مورد به‌ویژه در ارتباط با افراد خانواده حائز اهمیت است. شخصی که کودک او را اول از همه می‌کشد بیشتر از بقیه برای او اهمیت دارد و مورد تحسین او است. وقتی کودک فردی را بزرگ‌تر از حالت نرمال می‌کشد یعنی آن فرد را غالب، سرکوب‎کننده یا قدرتمند می‌داند. عدم کشیدن یک فرد از خانواده در نقاشی کودک ممکن است نشان‎گر حسادت یا تعارض با او باشد.

اجزای انسان

از نظر محققان و روانشناسان کودک، از سن ۵ سالگی به بعد، شکل انسان در نقاشی باید با تمام اعضا کشیده شود. در تفسیر نقاشی کودک خود از انسان، معانی زیر را در نظر داشته باشید:

گوش

نبودن گوش‌ها در نقاشی کودک نشان‌دهنده‌ی عدم تمایل جهت گوش دادن به حرف‎های دیگران است.

دهان

نبودن دهان در تصویری که کودک کشیده است به معنی آن است که چیزی وجود دارد اما کودک نمی‌خواهد بگوید.

دست

وقتی دست‌ها بزرگ و کشیده باشند، نشان‎گر تمایل به رفتن سمت دیگران و رابطه با آن‎ها است.

بازو و پا

عدم وجود آن‎ها در نقاشی، نشان‌دهنده‌ی عدم بلوغ، وابستگی به والدین و یا فقدان شخصیت رشدیافته و مستقل از مادر است.

تفسیر درخت در نقاشی

وجود درختان در نقاشی بسیار مهم است زیرا نشان می‌دهد ارتباط کودک با خودش چگونه است. شاخه‌های بلند به برون‌گرایی و شاخه‌های کوتاه به ترسویی و ترجیح دادن انزوا دلالت دارد. ریشه‌ها در تصویر به معنی پایه‌های خانوادگی سفت و سخت است و وجود برگ و میوه در نقاشی خیلی مهم است. این دو شکل انقدر مهم هستند که اگر کودک همیشه از کشیدن آن‌ها امتناع کند، به احتمال زیاد چیزی در روابط خانوادگی او اشتباه پیش می‌رود.

خانه در نقاشی

خانه و پناهگاه، جهان کوچک کودک است؛ نمادی برای حفاظت از او. این موارد عناصر مهم تصویر خانه در نقاشی کودک است:

وجود در و پنجره

وجود در و پنجره استقبال از جهان بیرون را نشان می‌دهد، اگر مسیری منتهی به خانه توسط کودک کشیده شود هم همین تعریف صدق می‌کند.

دیگر جزئیات

هرچه در نقاشی از جزئیات بیشتری استفاده شود (مانند دود بیرون آمده از دودکش، گل‎ها، کوهستان و غیره)، نشان‌گر حس شادمانی و امنیت کودک در خانه است.

خورشید در نقاشی

عنصر خورشید نشانه‌ی‎ رابطه با پدر است. خورشید در وسط صفحه، در حالت درخشان به معنای ارتباط مناسب با پدر و حس شادمانی و اعتمادبه‌نفس نسبت به خود است. معمولا یک خورشید نصفه در گوشه‎ای از صفحه به معنای حس اضطراب نسبت به پدر است. خورشیدی که پشت ابرها قرار گرفته علامت اضطراب و کمی حس ناامیدی از شرایط موجود است.

ابر و باران

وجود ابر و باران در نقاشی نشان‎گر ترس و اضطراب در وجود کودک است.

رنگین‌کمان

وجود رنگین‌کمان پر از رنگ نمایانگر احساس مثبت و امید به آینده است. کودکی که در نقاشی‌هایش رنگین‌کمان می‌کشد، نگاه مثبتی به آینده دارد.

کلام آخر

نقاشی کودک بیان‌کننده‌ی احساسات درونی او است. برای تحلیل و قضاوت یک اثر لازم است به‌طور مستمر و پیاپی نقاشی‌های کودک را زیر نظر بگیرید تا به جنبه‌های درونی آن‌ها پی ببرید. در نقاشی کودکان هر شکل، المان یا رنگ نشانگر یک شخص، احساس یا ویژگی روحی خاص است. برای تفسیر روانشناسی درست هر نقاشی می‌توان از کارشناسان مربوط به روانشناسی کودک کمک گرفت.